Ocak ayından bu yana dünyadaki COVID-19’un gelişmelerini izliyoruz. Asya genelinde yaşanan karantina, panik, korku ve virüsün tehlikesine şahit olduk. İki hafta öncesine kadar COVIT-19 ile bu denli yakın olabileceğimize belki de ihtimal vermiyorduk. Ancak şu günlerde hijyenle ilgili alışkanlıklarımızı, bağışıklık sistemimizi, karantinada olmanın güvenilirliğini konuşuyoruz. Bu esnada hissettiğimiz korku yüksekte seyrediyor. Korkularımızı kontrol altına almamız, bağışıklık sistemimizin güçlenmesini ve aşırı stresle baş edebilme gücümüzü var eden önemli bir davranış biçimi.
Eğer endişelerimizin dozunu azaltabilirsek, krizi doğru yönetebiliriz. Psikolojik dokunulmazlık, elimizden gelenin en iyisini kontrol etme duygusu oluşturmak için zihnimizde neler olduğu ve reelde ne yaşandığı konusunda gerçekçi olmaktır. Stresi “Her şey kafanızda”, “Sadece olumlu düşün!” cümleleri ile hafifletmek şu sıralar size gerçekçi gelmeyebilir; ancak gerçek şu ki, zihniniz her şeyi daha da kötüleştirebilir. Çoğu insanın farkına varamayan şey, zihninizin felaket senaryoları üretebilecek güce sahip olduğu kadar aynı zamanda sizi kurtarabilmesidir.
İşte şu anki psikolojik bağışıklığınız ve bunun nasıl güçlendirileceği hakkında düşünülmesi gereken bir dizi soru:
Hijyenle ilgili davranışlarımdan emin miyim?
Ellerin düzgün ve düzenli olarak yıkanması: Dezenfektanlardan çok daha fazla patojen öldürür.
Kullanılması gereken dezenfektanda doğru tür: %70 izopropil içermesi; yani %90 etkili olması için çok az su anlamına gelir.
Telefonunuzu ve klavyenizi her gün temizleme: Çok fazla patojen alırlar.
Telefonunuzu banyoda kullanmamak veya telefonunuzu yatağınıza koymamak,
Çantanızı banyo zeminine ve sonra yemek masasına koymamak,
İç mekana getirmeden önce ayakkabıları dezenfekte etmek,
İçeride ayakkabı giymemek,
Yüzünüze veya gözlerinize dokunmamak,
Hijyenle ilgili davranışlarınızdan emin değilseniz, pandemiyi bunları geliştirmek için bir fırsat olarak kullanabilirsiniz – bunlar sadece sağlık krizleri sırasında uygulanmamalıdır, alışkanlığa dönüşmelidir.
Bağışıklık sistemime güveniyor muyum?
Kuvvet antrenmanı, dayanıklılık sağlar ve haftada iki kez aralıksız oruç modeli ile beslenmek bağışıklık sisteminizi güçlendirir. Ayrıca nefes egzersizleri ile doğru solunumu öğrenmek ve şekersiz vegan diyet ile beslenme planı oluşturmak daha dayanıklı olmanıza yardımcı olur. Uçucu yağlar kullanmak ve daha fazla destek için çiğ sarımsak tüketmek, kırmızı eti azaltmak ve tatlılardan uzak durmak sağlıklı ve dengeli bir beden için gereken diğer ayrıntılar arasındadır.
Sosyal mesafenin olduğu bu zamanda, daha sağlıklı yemekler pişirmeyi, dışarıda koşmayı veya çevrimiçi derslerle iç mekanda egzersiz yapmayı öğrenebilirsiniz.
Panik duygumu kontrol edebiliyor muyum?
COVID-19 en savunmasız olan yaşlıları, hastaları, engellileri ve sosyal desteğe ihtiyacı olanları da etkiliyor. Market raflarını temizlediğimizde, eczanelerde kuyruklar oluşturduğumuzda bu grupların hayatlarını sürdürmeleri için ihtiyaçlara ulaşmasını zorlaştırıyoruz. Gerçek şu ki, stoklama bir kontrol ve kesinlik duygusu yaratabilir. Bu aşabileceğimiz evrensel bir insan davranışıdır.
COVID- 19 sağlık hizmetlerini, diğer hastalıkları ve bakım ihtiyaçlarını en üst düzeye çıkarır. Sizler gerekli tedbirleri alarak çevrenizde bulunan ve desteğe ihtiyaç duyan kişilere yardım edebilirsiniz. Benzer şekilde sosyal destek gönüllüleri ve kurumlar toplumu bilinçlendirebilir ve ön saftaki personelin temel sağlık ihtiyaçları ile mücadeleye odaklanmasını sağlayabilir.
Düşünme şeklimi kontrol edebiliyor muyum?
Bir şeyi algılama şeklimize ve onunla nasıl başa çıkacağımızı zihinsel uyum biçimleri denir.
Davranış biçimlerimiz şöyledir;
- Savaşçı ruh
- Çaresiz / umutsuz
- Endişeli olmak
- Kadercilik
- Kaçınma
Bir savaşçı ruh iyimser bir tutum ve durumun gerçekçi bir değerlendirmesini gerektirir. Bilinçli davranmak en iyi sonuçları umut etmekle bağlantılıdır; çaresiz ve / veya umutsuz hissetmek ise en kötü sonuçlarla bağlantılıdır.
Kayıp ya da fiziksel hastalıklar olsun, her zor durumda zihniyetlerimiz önemlidir. Kontrol altında olmak, hayatta kalmak için umuda bağlandığımızı bilmekle başlar.
Düşüncelerimizin kontrol altında olmadığının işaretleri:
- Olumsuz olayları olumlu olaylardan daha fazla hatırlarız.
- Beynimiz tehditleri arar.
- Sürekli endişeleniyorsak, gerçekte var olandan daha fazla tehdit fark ediyoruzdur.
- Beynimiz gerçek ve hayal edilen tehditler arasında ayrım yapamaz.
- Duygusal ve sosyal tehditler acı vericidir; ama acıyı hissetmek zayıf olduğumuz anlamına gelmez.
Bunun anlamı, sizi endişelendiren şeyler olduğunu söylemenin utanç verici olmamasıdır.
İşe yarayacak düşünme şekli ise şöyle olabilir:
- Endişeli olduğunuzu kabul edin. Basitçe, endişeniz için “Endişeli hissediyorum” veya “seni görüyorum” deyin.
- Ayaklarınızı yere basarak, tabanlarınızla zemin arasındaki temas noktalarını hissederek kendinizi topraklayın. En akıllıca kararları kafamızda kaybolmak yerine bedenlerimizdeyken veririz.
- Beyninizin korku merkezini sıfırlamak veya sinir sisteminizi düzenlemeye yardımcı olmak için üç nefesli bir egzersiz yapın.
- Kendinize bakmak, ruhunuzu beslemek için meditasyon ve yoga yapın .
- Kesinlik duygusu yaratan günlük rutinleri uygulayın. Bu sizi güvenilir tutan bir şey olabilir. Medya kaynaklarından veya kaygınızı besleyen insanlardan uzak durun çünkü endişeli olduğumuzda, farkında olmadan kaygıyı beslememiz gerektiğine inanıyoruz.
- Eğer koronavirüs diğer endişeleri ve geçmiş travmaları şiddetlendiriyorsa, o zaman bir uzmandan destek almayı düşünebilirsiniz. Kaygıya hakim olmak, gerçekten varsayımları ayıklamak ve sadece dikkat dağıtıcı aktivitelerle uğraşmak, inkar yerine yeni bir yaşam tarzı tasarlamakla ilgilidir.
Yanlış bilgileri ayıklayabilir miyim?
Gerçek olduğuna inandığımız şey kulaktan kulağa yayılan bilgiler olabilir. COVID-19 hakkında dünya çapında bizi paniğe sürükleyen çok sayıda yanlış bilgi var, örneğin tuvalet kağıdı sıkıntısından korkuyoruz ya da kıtlıkla mücadele etmekten, virüsün havada üç saat kalabileceğinden endişe ediyoruz. Duyduğunuz her şeyi kabul etmeden önce, gerçekleri kontrol etme gücüne sahip olduğunuzu unutmayın.
Dünyanın eskisi gibi olacağına inancım var mı?
COVID-19 dünyamızı değiştirdi. Kendimizi umutsuzluk ve kaderciliğin tavşan deliğinde kaybedebiliriz veya gerçeklikle bağlantı kurmayı seçebiliriz, bunu geri dönmek istediğimiz bir dünyayı yeniden tasarlama fırsatına dönüştürebiliriz.
COVID-19 salgını, tutmak ve eklemek istediğimiz şeyi seçme zamanıdır. Sonunda geri dönmemiz gereken gerçek bir hayat var. O dünyayı yaratmada hepimizin bir payımız var. Durgunluk ve refah gibi sağlık ve hastalık döngüleri de yaşamın bir parçasıdır. Kendimizi en iyi olanı karşılamaya hazırlamak doğru bir fikirdir.
Taocu filozof Deng Ming-Dao; “Pek çok insan kötü şansı andırıyor. Kötü şans herkese gelir, ama talihsizlik otomatik bir seçim değildir. Ortadan kaldırılamaz, ancak önlenebilir. Şans, bir sonraki en iyi şey için sakin ve odaklanmış olmaktır. En kötü hatalar, fırsatlarımızı kaçırmak, daha fazla hata yapmak için çok sarsılmak ya da dikkatimizi dağıtacak şekilde davranmaktır.” der…
COVID-19 en son karşılaştığımız salgın olmayacak. Yapabileceğimiz en iyi şey, kişisel ve kolektif olarak psikolojik bağışıklığımızı yükseltmektir.
Sevgiyle,
Sevgim Çöloğlu
Yoruma kapalı.