I.ELİZABETH 1533-1603

      17 Kasım 1558’den ölene kadar süren bir hükümdarlık. Tarih kitaplarında; İrlanda’nın ve sembolik olarak Fransa’nın da kraliçesi olarak kabul ediliyor.Yaşamı boyunca hiç evlenmedi. Bu nedenle lakabı ‘bakire kraliçe’ydi. Tudor hanedanın üyesi olan kral ve kraliçenin beşinci ve sonuncu çocuklarıydı.

Elizabeth’in hayatının travması üç yaşındayken idam edilen annesiydi. Boynundan hiç çıkarmadığı kolyesinde; annesinin resmini taşıyordu. 7 Eylül 1533’de VIII. Henry’in kızı olarak Londra’da doğdu. Teninin beyazlığı yüzünden hayalet olarak adlandırılarak öldürülmek istense de annesi buna izin vermemişti.

Hayatındaki ikinci travması ise annesinin erkek çocuk dünyaya getirememesi ve zina yaptığı iddia edilerek idam edilmesi ile oldu. Böylelikle Elizabeth gayrimeşru bir çocuk olarak prenseslik unvanı elinden alındı. Başka bir anneden olma oğlu Thomas tahta çıktı, bu seferki yaşadığı darbe ise üvey abisiyle olan ensest ilişki suçlamasıyla oldu. Thomas idam edildi, Elizabeth ise mukaddes kitaba el basarak olmadığına beş kez yemin etti. Babası VIII. Henry prenseslik unvanını Elizabeth’e geri verdi.

Aynı zamanda yaşadığı dönemde kadın; toplumsal anlamda ikincil bir konuma sahipti. Ayrıca kız çocuklarının iyi bir eğitim almasına da pek önem verilmiyordu. Elizabeth buna karşı çıkarak, okumak için diretti. İngiltere’de aldığı eğitimler sayesinde on üç yaşına geldiğinde İngilizce dışında Latince, İtalyanca, Fransızca ve Yunanca okuyup yazabiliyordu.

Bu sırada küçük kardeşi tahta geçmişti. Kardeşi dokuz yaşında olduğundan vekil olarak kendisini seçmişlerdi ülkenin yönetimine. Kardeşi öldükten sonra Roma Katolik Kilisesinin ilkelerine tümüyle bağlı olan kız kardeşi Mary, İspanya prensi II. Felipe ile evlendi. Elizabeth çareyi İngiltere kral vekili ve Mary’nin kocası II. Felipe ile yakınlaşmakta buldu, bu şekilde sarayda ayrıcalıklarını yeniden kazandığı gibi II. Felipe’nin kraliçeden soğumasına da sebep oldu. Mary defalarca hamile kalsa da düşük yaptı ve krallığa bir veliaht veremedi. Kendisinden sonra tahta Protestan bir prenses geçmesi olasılığı, ölü doğan çocuklarının acısı, kocasının kendinden uzaklaşmasının verdiği üzüntü ile o dönemde İngiltere’nin Büyük Britanya dışında bulunan kolonisi Calais’in Fransızlar ile yapılan savaş sonucu kaybedilmesi Mary’i yatağa düşürdü ve ölümünü hızlandırdı.

Mary’nin yönetiminde bir çok Protestan’ın ruhlarının temizlenmesi ve kafir olduklarını düşündüğü için yakarak öldürdü. Halk bu gaddarlığı ve acımasızlığından kaynaklı ‘Bloody Mary’ ünvanını vermişler. Bloody Mary içeceğinin adı buradan gelmektedir.

Mary’nin kocası II. Felipe Elizabeth ile evlenmek istedi fakat Elizabeth’in çocukluk aşkı Robert Dudley‘e olan zaafı yüzünden evlilik gerçekleşmedi. Elizabeth ilk olarak kiliselerde mass ayininin uygulanmasını yasakladı, daha sonra kendini İngiltere kilisesinin yöneticisi seçtirdi ve ülkeyi yeniden Protestan döneme döndürdü. Bunun sonucu olarak birçok suikastla burun buruna geldi. Yakın koruması ve kraliyet muhafızları şefi Sir Francis Walsingham‘ın uyguladığı politikalar sayesinde bu suikastlerden kurtuldu. Katolik İskoçya‘ya karşı protestan lordları destekledi, verdiği desteğin deşifre olmasının ardından İskoçya ile savaşa girdi.Bu dönemde İskoçya’nın başında Elizabeth’in babası VIII. Henry‘nin kız kardeşi Margaret Tudor‘un küçük torunu Mary Stuart vardı.

Fransa’nın ölen kralının ardından Mary Stuart‘ın annesi Marie Guise‘in hanedanın başına geçmesinin ardından Fransa, İngiltere’yi işgal planlarına girişti. Fransa gibi büyük bir güçle savaşa girmenin hata olacağını düşünen Elizabeth baş danışmanı William Cecil‘i Fransızlar ile müzakere için İskoçya’ya gönderdi. Müzakerelerden sonuç ancak Sir Francis Walsingham’ın Marie Guise suikastının ardından alındı. Fransızlar işgal planlarından vazgeçerek İskoçya’yı terk ettiler ve Mary Stuart İskoç tahtından indirilerek kuleye kapatıldı, ardından burada planladığı suikast yüzünden vatan hainliği suçundan idam edildi. Böylece Elizabeth taht için alternatif bir Katolik Tudor kanını ortadan kaldırdı. Büyük rakiplerine karşı büyük müttefiklere ihtiyaç duysa da istemediği bir erkekle evlenmeyi reddetti ve bu yönde kendisine baskı yapan baş danışmanı William Cecil’in görevine son verdi ölümüne kadar bekar olması onun bekar kraliçe unvanının almasını sağladı.

Çoğu tarihçiye göre o Anglikan kilisesinin annesiydi. Din konusunda her zaman nötr bir siyaset izledi o zamana kadar ülke birçok dini görüşten dolayı çalkantılı bir dönem geçirmişti. Elizabeth çözümü hem Anglikanları hem de Katolikleri mutlu edecek yeni dini yasalarda aradı tabii ki bu girişim pek de başarılı sonuçlanmadı. 1588 yılında II. Felipe‘nin İngiltere seferinde Dönemin en büyük ve en güçlü deniz filosu olan İspanyol Armada’nın İngilizler tarafından yakılması Elizabeth’in isminin günümüze kadar unutulmadan gelmesini sağlamıştır.

Kraliçe 1603 yılında ülkeyi uzun yıllar tek başına yönettikten sonra öldü, ölüm döşeğinde elinde Robert Dudley’in kendisine yazmış olduğu mektubun bulunduğu rivayet edilir.

              AQUİTAİNE’Lİ ELEANOR 1122-1204

Dönemin en güçlü kadınlarından biridir. Akitanya Dükü X.William’ın kızı olduğundan aynı zamanda Akitanya Düşesi’dir. Poitiers’de doğmuş bir katoliktir. Fransa sahilinde olan Aquitaine Dükü’nün tek varisidir, babasının ölmesiyle 15 yaşında tahta geçmiştir.

VII. Louis ile evliliğine karar verilmiş ve böylelikle Fransa’nında Kraliçesi olmuştur. Eleanor Louis ile beraberken Aquitaine varlıklarını elinde tutuyordu. Kocasıyla beraber Haçlı seferlerinde büyük rol oynamıştır.

Haçlı seferlerinde birebir bir şekilde kendi ve nedimeleriyle ‘Altınçizmeli Leydi’ ünvanıyla savaşmıştır. Bu seferlerde Eleanor’u ve eşi Louis’i büyüleyen iki şehre sahip olmak istemişlerdir. Bunlardan biri Konstantinapolis ve bir diğeri Antakya’dır.

Konstantinapolis de yani İstanbul’da Blachernae Sarayında ikamet etmişlerdir. Bu sarayın mozaik ve altın kaplamalı hali adeta onları büyülüyordu.

II.Kuşak Haçlılarla beraber Antakya’ya geçiş sağladıktan sonra halk onları sevinç gösterileri ile karşılamıştır.

Son Haçlı seferinde olanlardan sonra Louis’ten anlaşmalı bir şekilde boşanmıştır. Boşanmanın üzerine Normandiya Dükü Henri ile nişanlanmıştır. 1154 yılında II.Henri olarak İngiltere tahtına çıkınca Eleanor bu sefer İngiltere Kraliçesi olmuştur.

Böylelikle Aquitaine varisi Fransa ve İngiltere Kraliçesi olarak tarihe adını özenle yazdırmıştır. İngiltere sarayında hem savaş hem de aşk sanatını dizayn edip eğitimler alıyordu.

Kraliçe Eleanor bulunduğu konum ve politik gücü sayesinde Fransa ve İngiltere arasında sürecek olan üç yüz yıllık güç kavgasını başlatmış olmuştur.

Ölümünün üzeriden sekiz asırdan fazla zaman geçmesine rağmen o İngiltere kraliçesi Eleanor ya da Fransa kraliçesi Eleanor yerine Avrupa tarih yazımının iktidar kuruluşu altında daraltıcı bir kavram olan Akitanyalı Eleanor deyimi üzerinden tanımlanmaya devam etmektedir.

Haçlı seferine de katılan ilk kraliçe ünvanını alarak Avrupa kültüründe tarihte adını başarıyla yazdırmıştır.

Teşekkürler.

BOUDİCCA M.S. 1 YY

    Boudicca ya da eski adıyla Boadicco.

M.S.61 yılında Romalıların Büyük Britanyadaki işgalci güçlere karşı isyan başlatan Kuzey Britanya’nın Norfolk bölgesinde yaşayan İceni kabilesinin kraliçesi.

Boudicca ismi Kelt dilinde ‘zafer’ anlamı taşımaktadır. 18 yaşında Kral Prasutagus ile evlenmiştir. Kelt kabilelerinin büyük çoğunluğu gibi göç etmeye zorlansalar da İceni’nin bağımsız kalmasının ve Roma’ya hizmet etmesi istenmiştir.

Boudicca’nın kocası varlıklı bir ön Romalı olan İceni Kralı Prasutagus ölünce imparatorluğa bağlı müvekkil krallıkların yaptığı gibi krallığını Roma’ya bırakması yerine kızlar, eşi ve Roma İmparatorluğuna ortaklaşa olarak bırakmıştır. Roma kanunlarına göre kadınlar varis olamadıklarından imparatorluk bu kararı reddetmiş ve tüm mülkleri haczettirmiştir. Krallık fethedilmiş varsayılarak imparatorluğa katılmıştır. Prasutagus dulu Boudicca halkın önünde kırbaçlanmış, kızlarına saldırılmıştır. İceni krallık kraliyet ailesinin büyük kısmını köle olarak satılmıştır.

Bu yaşananlardan sonra Roma valisi Suetanius İngilteredeki Roma ordusunun üçte ikisi ile Goller’e saldırı düzenlemeye karar verir bunu fırsat bilen Boudicca; İceni, Trinoventi, Cornov, Durotiges ve diğer kabilelerin liderleriyle bir araya geldi.

Toplantı sonunda Romalılara karşı ayaklanmaya ve onları topraklarından kovmaya karar verildi. Diğer Kelt kadınları gibi Boudicca da savaş teknikleri ve silah kullanımı konusunda bir savaşçı olarak eğitilmişti. Deneyimden yoksun olmasına karşı askeri zekası gelişmişti.

İlk zafer Comulodunum oldu. Brita’nın (Britanya) başkenti ve finans merkeziydi. Boudicca’nın zaferi yayıldıkça diğer köylerden ve kasabalardan gelen kuvvetler de isyan ordusuna katıldı. Boudicca  ve komutasındaki güçler kısa sürede başkent de dahil olmak üzere Roma Britan’ın en önemli üç şehrini   imha ettiler.

Suetonius ile son savaşında başarısızlığa uğrayıp burada hayatını kaybetti. Bilindiği kadarıyla 61 yaşında hayatını kaybetmiş oldu.

Ama arkasında sarsılmış bir Roma bırakmıştır. Bu isyan Roma İmparatorluğunun başkentine dek sarsmıştır. O dönem ardından Britanyalılara karşı saygılı ve adil davranmaya özen göstermişlerdir.

Bir kadının haklı isyanı.

Teşekkür.